ΠΕΡΙ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ

ΠΕΡΙ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ

«Ζήτησα από το Θεό αγάπη και εκείνος μου έδωσε ανθρώπους να βοηθήσω»

Αν θελήσει κανείς να οριοθετήσει την έννοια του εθελοντισμού θα πρέπει ίσως να ξεκινήσει από τον ορισμό του ατόμου, τη διαφορά του με το πρόσωπο, τη μεταφυσική διάσταση της ύπαρξής του.

Η επιδερμική οπτική ερμηνεία φαντάζει ιδιαίτερη εύπεπτη αφού απελευθερώνοντας το άτομο από την αιχμαλωσία του κέρδους αποκαλύπτεται ο εθελοντικός εξαγνισμός.
Είναι άραγε τόσο απλό;

Η τιτλοδότηση από μόνη της δεν αρκεί. Έρχεται ως απονομή, διαρκής κορύφωση δια βίου αυτογνωσίας, ατέρμονης ενδοσκόπησης.
Το ψυχικό υπερβαίνει το λογικό, το συναίσθημα την απτή πραγματικότητα, τα άϋλο όν τον ένσαρκο άνθρωπο.
Δεν θα μπορούσε να μιλήσει κανείς τελεολογικά για αίτια και λόγους αλλά ούτε και για ολοκλήρωση, τελείωση ή προορισμό. Η εθελοντική διαύγεια έχει στάδια εξέλιξης που προσεγγίζουν ασυμπτωτικά τα ιδανικά όρια της συνείδησης.

Ο άνθρωπος “όν ατελές πεπερασμένο και πρόσκαιρο” κατά Αριστοτέλη, “ληξιπρόθεσμη ανακρίβεια που επωάζεται στο διηνεκές” κατ’ άλλους, έρχεται απέναντι σε αυτή την πρόκληση σε αντίθεση με την ίδια του τη φύση.
Όλες του οι ενέργειες εκπορεύονται από ανάγκη ιδιοτελή, απολύτως κερδοσκοπική, προσοδοθηρική. Ζυγίζει τα γεγονότα με όρους αντιπραγματισμού. Μεταποιώντας την ιδέα σε βιωματική συλλογή ιδεών και το νόημα σε προσδοκία εσωτερικής γαλήνης.

Συνάμα οι μορφές εκφυλισμού που αναπτύσσονται στο κέντρο της επιταχυνόμενης δίνης του μετανεωτερικού γίγνεσθαι αλλοιώνουν εύκολα τον ισχνό και αδύναμο φλοιό της εύθραυστης ηθικής του.

Η επαμφοτερίζουσα αλλοίωση συνιστά κίνδυνο ανυπέρβλητο καθώς λιγοστεύει το πνευματικό φως που επηρέαζε κάποτε τις ενορμήσεις του ακόμα και τις πιο στοιχειώδεις, για να μην αναφερθούμε στην καρδιά του.

Σε αυτό το έλλειμμα αλήθειας θεμελιώνεται και η επιτυχία της στρατευμένης – πολλές φορές χριστεπώνυμης – θεληματικής πράξης, αναφορικά με τον ομφαλό του νοήματος που αναζητά.

Εδώ ακριβώς συναληθεύουν τα λόγια του συγγραφέα:
«....δεν μπορείς να πετάξεις αν ξέρεις το γιατί. Άγνοια και άνωση είναι έννοιες ταυτόσημες.»

Μόνο πρόσωπα που αυτοδικώντας προκαλούν ρήγματα στην ασπίδα των ατομικών τους προσποιήσεων, που μπορούν να πλησιάσουν την αλήθεια αθόρυβα και με επίγνωση της πολυπλοκότητάς της, που στη ψυχή τους το νόημα αντιπαρέρχεται την συναισθηματική δοσοληψία, που δέχονται αποσιωπημένοι να βυθιστούν σε ό,τι ανήκει στην τάξη του πόνου, της εγκαρτέρησης και την απελπισίας, δικαιούνται να ελπίζουν εθελοντική ολοκλήρωση.

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ:
Eυφραντική μεταφυσική αναγωγή στο ωραίο, το θείο ανερμήνευτο ενέργημα.
Ύψιστη δόξα μετοχής ανεπανάληπτης στον αστερισμό της υπερβατικής δεοντολογίας.
Εκστατική όψη ψυχικής εκφραστικότητας.
Πορεία δύσκολη, εργώδης, ευθυγραμμισμένη με τις φυσικές επιταγές, ανθίζει αργά υποταγμένη στη διεργασία της φωτοσύνθεσης, απορροφώντας το κακό και μεταβολίζοντας το αθόρυβα. Σε αποφατικό πλαίσιο όπου οι λέξεις δεν εξαντλούν στη διατύπωση το νόημά τους. Αναίτια, αδικαιολόγητα.
Άθλημα εμπιστοσύνης. Η βεβαιότητα κερδίζεται δυναμικά ( όχι οριστικά ) όταν μετέχεις στην πάλη για αυθυπέρβαση και αυτοπροσφορά, απαλλαγμένη από την λογική των συναισθηματικών ισοδυνάμων που δηλητηριάζουν αντίστροφα τον ίδιο τον πυρήνα της ανάγκης του ανθρώπου για εξερεύνηση περιεχομένων, δηλαδή συστατικά κοινωνίας ανθρώπων.

Όταν οι αφετηριακές παρορμήσεις αναζητούν υπερβατικά αντίβαρα,
όταν η καθαρότητα της ιδέας τοποθετείται στο ζύγι της επένδυσης,
όταν η θυσιαστική ανιδιοτέλεια αναζητά παυσίπονα,
όταν το άτομο λειτουργεί σε περιβάλλον σαφούς πλέγματος αναγνωρισμένων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων,
όταν το ενέργημα επιδιωχθεί να αποδοθεί λεκτικά, να παραφραστεί ικανοποιητικά, ή να ερμηνευτεί εννοιολογικά…..
…..η προσέγγιση της αυθεντίας διαθλάται χάνοντας το δρόμο της, διολισθαίνοντας στο χώρο μιας απατηλής πραγματικότητας.

Όσο ο άνθρωπος εκτίει την ποινή του στη φυλακή της λογικής δύσκολα θα μπορέσει να εγκολπώσει νοοτροπία εθελοντή. Ο ντετερμινισμός του τον παραλλάσει, τον αποσυντονίζει, ασελγεί λαθραία στην καθαρότητα της εσωτερικής ύπαρξής του.

Μη ψάχνετε λοιπόν για εθελοντές. Μας τελείωσαν. Για την ακρίβεια δεν υπήρξαν ποτέ στην αγορά. Ούτε υφιστάμενοι ούτε διαθέσιμοι.

«Σε οποιοδήποτε πλαίσιο έρευνας που βασίζεται στην λογική ή στην εμπειρία, καμιά πράξη υπερφυσικής αποκάλυψης ή παρέμβασης, κανένα μήνυμα που έρχεται πέρα από τον θνητό άνθρωπο δεν αποδείχθηκε ποτέ ότι είναι κάτι άλλο από προϊόν της ανθρώπινης φαντασίας και του ανθρώπινου λόγου.»
George Steiner
‘Errata’

Αλέξανδρος Φ. Προσπαθόπουλος
Θεσσαλονίκη 3/11/07